Branża TSL od lat boryka się z problemem opóźnionych płatności. Długie terminy rozliczeń, niewypłacalność kontrahentów i rosnące koszty prowadzenia działalności sprawiają, że każda możliwość poprawy płynności finansowej jest na wagę złota. Jednym z rozwiązań, które zdobywa coraz większą popularność wśród firm transportowych, jest giełda wierzytelności.
Czym jest giełda wierzytelności?
To platforma internetowa, na której przedsiębiorcy mogą sprzedawać i kupować wierzytelności – czyli przeterminowane należności wynikające z faktur lub umów. Zasada działania jest prosta:
- Firma, która nie otrzymała zapłaty, wystawia dług na sprzedaż.
- Zainteresowane podmioty mogą zaproponować zakup takiej wierzytelności – zazwyczaj po cenie niższej niż jej wartość nominalna.
- Po zawarciu umowy dochodzi do cesji wierzytelności, czyli formalnego przeniesienia prawa do długu.
Podstawa prawna cesji wierzytelności
Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego:
„Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.”
Oznacza to, że wierzytelność można sprzedać bez informowania dłużnika, o ile umowa pierwotna nie zawiera zakazu cesji.
🔍 Wskazówka praktyczna: Przed sprzedażą warto sprawdzić zapisy w umowie – klauzule anty-cesyjne są coraz częściej stosowane, szczególnie w większych kontraktach.
Dlaczego firmy transportowe korzystają z giełd wierzytelności?
W branży transportowej zatory płatnicze to realne zagrożenie. Wystawienie długu na sprzedaż może być rozsądną alternatywą dla długotrwałej windykacji. Główne korzyści:
- Szybsze odzyskanie części środków, które były zamrożone w przeterminowanych płatnościach,
- Poprawa płynności finansowej, szczególnie ważna przy dużej liczbie zleceń i wysokich kosztach operacyjnych,
- Brak konieczności angażowania się w działania windykacyjne – odpowiedzialność za odzyskanie długu przechodzi na nowego wierzyciela.
Co dzieje się po sprzedaży wierzytelności?
Nowy nabywca przejmuje wszystkie prawa związane z daną wierzytelnością, w tym:
- prawo do dochodzenia należności,
- możliwość naliczania odsetek za opóźnienia,
- prowadzenie działań windykacyjnych i ewentualnych postępowań sądowych.
Zbycie długu może być również formą presji na dłużnika – informacja o sprzedaży zadłużenia często działa mobilizująco i może przyspieszyć spłatę.
Czy giełda wierzytelności to narzędzie dla każdego?
Nie każdy przypadek nadaje się do sprzedaży. Giełdy najczęściej przyjmują:
- wierzytelności wymagalne (czyli przeterminowane),
- potwierdzone dokumentacją (np. fakturami, zleceniami transportowymi, potwierdzeniami dostawy),
- wierzytelności, co do których zakończyły się negocjacje polubowne bez efektu.
Dobrą praktyką jest wcześniejsza próba kontaktu z dłużnikiem i podjęcie prób ugodowego rozwiązania sporu.
Dla firm z branży TSL giełda wierzytelności to jedno z narzędzi zarządzania ryzykiem finansowym. Pozwala odzyskać zamrożone środki, poprawić płynność, a jednocześnie ograniczyć zaangażowanie w czasochłonne i kosztowne procesy windykacyjne.
Choć nie jest to rozwiązanie idealne dla każdego, w wielu przypadkach może stanowić element szerszej strategii ochrony interesów firmy w obliczu opóźnień płatniczych.
